Historie van Yougo

De voornaam van vaderszijde onder de inwoners van Yougo Dogorou is Doumbo, hetgeen ‘rots’ betekent. De oudsten zeggen dat deze naam verwijst naar Bamba, een regio waar zij tijdelijk verbleven alvorens te vertrekken naar en zich te vestigen op de geïsoleerde berg van Yougo. In haar “Les âmes de Dogons” (Parijs, 1941) rept Germaine Dieterlen van geen enkele Doumbo migratie via Bamba. Maar in haar “Les devises des Dogons” (Parijs, 1941) stelt Solange de Ganay dat de ‘Tige van Bamba’ een versimpelde aanduiding is die staat voor ‘rots, de rots van Bamba’. Yougo Dogorou is uniek. Het is hooggelegen vlak naast de top van een vrijstaande berg, los van de rotswand. Een gigantische rots, genaamd ‘het aambeeld’ verheft zich naast het dorp. Open grotten die Tellem en Dogon bouwwerken herbergen, steken uit tot boven het dorp. In vroegere tijden bood de ontoegankelijkheid van deze plek bescherming aan Yougo Dogorou tegen de buitenwereld. Vandaag de dag heeft dit isolement een tegenovergesteld effect. Het merendeel van de volwassen bevolking is immers verhuisd naar de dorpen op de Seno-Gondo vlaktes, waar de werkomstandigheden stukken eenvoudiger zijn. Het dorp is nu nog bewoond door een paar gezinnen en door een paar mensen op leeftijd die de bewakers zijn van de lokale altaren. Bij bepaalde gelegenheden komen gezinsleden en andere verwanten naar het dorp voor een bezoek. Bij de dood van een oudere verwant, komen zij in groten getale bijeen en nemen deel aan de begrafenis rituelen en dansen. De façade van de rotswand die aan de westzijde van het dorp ligt, is bezaaid met open grotten met bouwwerken die door de Tellem achtergelaten zijn. De eerste Dogon migranten van de Arou stam vestigden zich aan de voet van de falaise. Sporen van hun aanwezigheid zijn nog steeds zichtbaar. Je kunt nog oude funderingen zien en molenstenen liggen her en der verspreid. Er zijn geen paden die naar deze plaats voeren. Je moet je weg maar zien te vinden over en om de enorme rotsblokken heen.

In het traditionele geloof zijn twee plaatsen van cruciaal belang in Dogon land. In beide gevallen bezit de stam van de Arou de hoogste autoriteit. Arou is de woonplaats van de Hogon wiens autoriteit in heel Dogon land van kracht is. In zijn positie van priester van agrarische rites vertegenwoordigt hij de aarde, de vruchtbaarheid en het leven. Het is zijn taak om het voortbestaan van zijn volk zeker te stellen. Wat Yougo Dogorou betreft, hier begint de Sigui, het ritueel ter herdenking van de eerste voorouder, die stierf in de gedaante van een slang. Dit ritueel vindt eens in de 60 jaar plaats en staat symbool voor de vernieuwing van generaties. Hier ook in dit dorp bevindt zich de heilige grot van Albarga, de mythische oude man die ontdekt werd door Yayeme, de dame zich die de maskers van de Andoumboulou toe-eigende. Mensen komen van verre om offers te brengen ter bescherming tegen tovenarij. Ook wanneer er echte problemen optreden die met de maskers van doen hebben, worden de oudsten van het dorp door bezoekers geraadpleegd en de zaken worden besproken in de Togu Na, die grenst aan het centrale dorpsplein. Marcel Griaule verwijst in zijn “Masques Dogons” naar het bestaan in Yougo Dogorou van de wandelstok van Albarga die in de riten gebruikt wordt bij het regen maken. Vandaag de dag is deze rite nog steeds actueel. Dorpen in de regio die gebukt gaan onder ernstige droogte kunnen de hulp inroepen van deze wandelstok en de kwaaddoeners stuiten die verantwoordelijk zijn voor het gebrek aan regen. Elke drie jaar eenmaal bezoekt een delegatie uit Yougo Na, Yougo Dogorou en Yougo Piri die dorpen die om hulp gevraagd hebben. Met behulp van de wandelstok zal de schuldige ritueel ‘ontdekt’ worden en hij zal binnen de drie daarop volgende jaren sterven. Dit heeft tot gevolg dat hoewel het erg lastig is om hier te overleven, dit dorp vanwege zijn bijzondere rol in Dogon land nooit zal worden verlaten. In de huidige tijd wonen jonge mannen uit de dorpen in de vlakte en dragen zorg voor de oogst, terwijl hun vrouwen en jonge kinderen boven in het dorp wonen en daar zich daar om de ouderen, de huizen en het maskers genootschap bekommeren, die van zo’n grote betekenis zijn voor het hele Dogon gebied.