Huidige situatie

De foto- en filmrapportage die we gemaakt hebben, laat zien dat bijna alle huizen in Nando hun leem kwijt zijn, dat sommige huizen ingestort zijn, of gedeeltelijk tot puin vervallen zijn. De belangrijkste huizen van de groot families zijn bijna allemaal intact met hun basis constructie bestaande uit gehakte stenen, houten plafonds en vloeren.

Er staan ruwweg 100 huizen verspreid over drie buurten, in totaal 2.5 hectare. Sommige gezinnen hebben het dorp verlaten en hun huizen zijn ingestort, net zoals de voorbeelden in Pah die we hebben laten zien. Het toerisme is aansprakelijk voor het verdwijnen van een paar van de traditionele sloten. Er mist ook een bepaald aantal deuren of ze zijn vervangen. Bij veel van de huizen zal het noodzakelijk zijn om delen van de houten elementen in de gevels en in de dakconstructies te vervangen.

Maar strikt genomen is het dorp nog steeds heel levendig en wordt bewoond door jonge kinderen, mannen en vrouwen. Zij zullen hun dorp niet zo makkelijk in de steek laten zoals dat gebeurd is in Pah, ook vanwege hun bijzondere band met de Moskee. De muur rondom het dorp is niet helemaal intact en de toegangspoorten zijn deels gerestaureerd maar niet volledig. Zij zijn nog steeds belangrijk voor een goed begrip van de grenzen van het dorp.

De moskee verkeert in een redelijke staat en is altijd het centrum van het dorp geweest. Als ze maar enigszins kunnen, beginnen mensen hem te repareren na een periode van regen. Maar dat neemt niet weg dat de moskee nog steeds een grondige aanpak behoeft in de komende jaren met restauratie- en onderhoudswerkzaamheden. Achter de moskee bevindt zich de kleine Koran school, die ook onderdeel zou moeten uitmaken van het renovatie plan voor het dorp.

De situatie van het hele dorp is bijna vergelijkbaar met die in Pah in de periode 1995 – 2002. We zijn nu in 2012, in een stadium waarin het erg kwetsbaar geworden is. Zodra alle stenen muren hun leem, dat de constructie en haar samenhang versterkt, verloren hebben, zal het bouwwerk zonder moeite volledig instorten. Dit maakt het proces en het onderhoud- en restauratiewerk complexer en ook kostbaarder.

Als we echt aan de slag gaan met het project voor het hele dorp, dan zullen we een rapportage moeten maken over ieder huis, maar hiermee hebben we ruwweg een impressie gegeven van de situatie bij de om en nabij 100 huizen.