Mali is de afgelopen weken veelvuldig in het nieuws en dat roept de nodige vragen op. Is het nog wel veilig in Pays-Dogon? Kunnen we onze werkzaamheden nog wel voortzetten? De meeste berichtgeving over Mali schetst een eendimensionaal beeld: Mali heeft een militaire regering, weigert om verkiezingen uit te schrijven, haalt Russische huurlingen binnen en ligt op ramkoers ligt met Frankrijk en met de buurlanden verenigd in de West-Afrikaanse Economische Unie (ECOWAS).
Vanuit PPD staan wij in zeer direct contact met de teamleden van ADI die, anders dan de kranten doen vermoeden, gewoon bezig zijn met hun dagelijks werk. Er wordt gebouwd aan een nieuw kantoor annex vrouwencentrum in Sangha. De trainingen in het kader van Les Mots Imprimés vinden doorgang, er zijn watertorens onder constructie, er wordt geoogst in de vrouwentuinen en kinderen gaan naar school. Het beeld dat we van het team van ADI krijgen biedt de nodige nuancering van alle berichtgeving. Ja er is een militaire regering en ja ook de bevolking wil op termijn vrije en eerlijke verkiezingen. Maar nu? Nu en op dit moment hebben mensen maar één wens en dat is: veiligheid.
Sinds 2012 voelt de bevolking van Pays-Dogon, zowel Peul als Dogon, zich aan haar lot overgelaten. Voormalige burgerregeringen en de VN macht, opererend vanuit Mopti-Sévaré, hebben de veiligheid in de regio niet kunnen waarborgen. Pas toen de bevolking zelf overging tot een lokale vredesdialoog leek het gevaar enigszins te luwen. Tenminste, voor een deel van de regio. De belangrijkste aanvoerroute voor Pays-Dogon, de weg tussen Sévaré en Bandiagara bleef en blijft nog steeds doelwit voor gewelddadige aanvallen. Met als gevolg menselijke slachtoffers en grote problemen in de aan- en afvoer van goederen waardoor de prijzen voor eenvoudige producten inmiddels de pan uit stijgen. Nadat in december 2021 dertig burgers werden gedood in een aanval op een bus en de bevolking van Bandiagara demonstreerde voor hun recht op bescherming, greep het Malinese leger actief in. Voor het eerst in jaren zijn militairen zichtbaar aanwezig in de regio, worden verkenningsvluchten en bombardementen uitgevoerd en is een ontwapeningsprogramma van start gegaan. Het is een ingrijpen dat kan rekenen op brede steun vanuit de lokale gemeenschap. Want: er wordt actie ondernomen, eindelijk.
Hoe deze acties uit gaan pakken is ongewis. De bevolking hoopt vooral op betere tijden. Tijden waarin de rust in de regio terugkeert en mensen hun leven en werk zonder angst kunnen oppakken. Iets dat helemaal van belang is voor de vele jongeren in Pays-Dogon. Voor hen ontbreekt het in feite al tien jaar aan perspectief. Een dankbare voedingsbodem voor radicalisering of vertrek naar de hoofdstad of nog verder. Dat militair optreden hierin niet het enige antwoord kan zijn is duidelijk. Juist de lokale dialoog, tussen Peul en Dogon, zal essentieel zijn en blijven voor de toekomst van Pays-Dogon. Evenals de aanwezigheid en activiteit van overheidsinstellingen voor lokale vertegenwoordiging, justitie en veiligheid. En dan tot slot ook ondernemers en organisaties, zoals ADI – op dit moment nog een van de weinige actieve NGO’s in Pays-Dogon, die samen met de lokale bevolking, jong en oud, werken aan stapsgewijze verbetering van de levenomstandigheden. Dialoog is in dit alles het centrale devies. Praat met mensen op de grond en luister naar wat zij nodig hebben. Iets dat voor ADI gemeengoed is maar in vrijwel alle berichten over Mali ontbreekt. De lokale blik, hebben we daar nog oog voor?