In 1964 zat heel Nederland aan de buis gekluisterd, gefascineerd door de beelden van een expeditie naar de grotten in de Bandiagara klif in Mali, nu bestempeld als Werelderfgoed door de Unesco. De expeditie was opgezet door het Antropo-Biologisch Instituut van de Universiteit van Utrecht en het museum voor Land- en Volkenkunde in Rotterdam. Onder leiding van architect Herman Haan werd onderzoek gedaan naar de vraag of het uitgestorven Tellem-volk verwant is aan het huidige Dogon-volk. Het was voor het eerst dat de grotten van het verdwenen volk van de Tellem werden bezocht door westerlingen.
Van deze expeditie werd dan ook uitgebreid verslag gedaan door de NCRV op het enige televisienet dat Nederland toen rijk was. Ook het Algemeen Dagblad en verschillende tijdschriften wijdden veel aandacht aan de ‘Tellem-expeditie’ die een nationale TV-hit werd. De onder moeilijke omstandigheden opgenomen beelden werden door KLM-piloten naar Nederland gevlogen en op onaangekondigde tijdstippen uitgezonden. Zo’n ‘real life soap’ uit het verre Afrika was volstrekt nieuw voor het Nederlandse publiek, dat de expeditie dan ook met argusogen volgde. Veel Nederlandse Tribale kunst-verzamelaars zijn in deze periode begonnen met het verzamelen van Afrikaanse kunst, mede door de enorme exposure van de prachtige objecten die door het Dogon-volk gemaakt werden.
De dichter Bert Schierbeek schreef samen met architect en amateur-archeoloog Herman Haan een boek over deze expeditie waarin verschillende objecten werden afgebeeld. De objecten werden meegenomen bij deze en eerdere expedities naar Mali en het Dogon volk (Bert Schierbeek, Moussa Oumar Sy, Herman Haan, ‘Tellem’, Phoenix boeken, Zeist, 1965). Het toeval wil dat deze objecten op dinsdag 8 november om 19.00 uur bij Veilinggebouw de Zwaan geveild worden. Zowel architect Joop van Stigt als Frans van Riel waren prominente verzamelaars van Dogon voorwerpen en verkregen deze direct via Herman Haan.
De opbrengst van de voorwerpen die geveild worden uit de collectie van Joop van Stigt komt ten goede aan de net opgerichte Stichting Dogon Cultuur die samenwerkt met de Stichting Dogon Onderwijs. Deze stichting bestaat meer dan 20 jaar en wordt geleid door één van de zonen van Joop van Stigt, Jurriaan van Stigt, tevens architect. De Stichting Dogon Onderwijs heeft als missie de levenskwaliteit van het Dogonvolk te verbeteren door middel van onderwijs maar is inmiddels op vele terreinen actief: van bouwen, waterputten en pompen realiseren tot het opzetten van onderwijs programma’s, vrouwen emancipatie, en tegen gaan van de verwoestijning. De opbrengst van de collectie zal specifiek worden ingezet om de Dogon cultuur lokaal te onderwijzen en te behouden.
Tot op de dag heeft Nederland een leidende rol in het onderzoek naar het Tellem volk en de Dogon. Enkele van de aangeboden objecten zijn gevonden in de Tellem grotten en dateren van voor 1500. Andere objecten zijn uit de tijd van de Dogon, die de Tellem cultuur incorporeerde in hun eigen sculpturen met een abstractie en reductie van het menslichaam tot een bijna architectonische kwaliteit.
Uitnodiging Private Preview en lezing Jurriaan van Stigt
Tribale Kunst
Vrijdag 28 oktober 18.00-20.00 uur
RSVP in verband met beperkte toegang
Voor directe aanmelding mail: info@dezwaan.nl
Hierbij nodigen we u graag uit voor een speciale kijkavond voor liefhebbers van Tribale kunst. Jurriaan van Stigt zal een korte lezing geven over de verzameling van zijn vader, zijn herinneringen aan Herman Haan en een korte uitleg geven over het goede doel waar de opbrengst naar toe zal gaan
Stichting Dogon Onderwijs.